Jednym ze skutków Wielkiej Wojny (1914-1918) były zmiany terytorialne, które swój formalny wyraz znalazły w traktatach pokojowych.
Na mocy traktatu wersalskiego (1919 r.) dokonano m.in. podziału ziemi kaszubskiej, która do tej pory w całości należała do Niemiec. Zachodnia część tego obszaru została w granicach państwa niemieckiego, natomiast wschodnią – przyznano Polsce, a najmniejsza cząstka naszej ziemi – choć ze stołecznym miastem – tworzyła Wolne Miasto Gdańsk.

Od połowy stycznia 1920 r. wojsko polskie stopniowo przejmowało wschodnią część Pomorza. Symbolicznym zakończeniem tego procesu stały się tzw. zaślubiny Polski z Bałtykiem (Puck –10.02.1920 r.; Wielka Wieś – 11.02.1920 r.).
W rocznicę tego wydarzenia należy pamiętać o jego wszystkich skutkach. Niewątpliwie, Kaszubi wiązali wielkie nadzieje ze zmianą państwowości, oczekiwali polepszenia swego losu. To z tego przekonania, z tych marzeń wzięło się uroczyste witanie wojsk polskich w poszczególnych miejscowościach, do których ono wkraczało. O tym się teraz, w setną rocznicę tego wydarzenia, mówi i pisze w mediach wszelkiego typu. Mniej zaś uwagi poświęca się temu, co nastąpiło już chwilę po owych wiwatach na cześć polskiej armii, mniej się wspomina o jej postępowaniu względem Kaszubów, czy też w ogóle o trudnym położeniu Kaszubów w państwie polskim.

Zachęcamy do lektury dokumentu – Sprawozdania Komisji Pomorskiej – efektu pracy polskich posłów (
Sejm Rzeczypospolitej o Pomorzu w 1920 roku. Sprawozdanie Komisji Pomorskiej, oprac. J. Borzyszkowski, P. Hauser, Gdańsk 1985, wyd. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie).
Książkę można przeczytać m.in. w czytelniach dwóch gdańskich bibliotek: Uniwersytetu Gdańskiego (ul. Wita Stwosza 53; jest tam kilka egzemplarzy, np. sygn.: 0113937, 146682) i Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk (ul. Wałowa 24; sygn.: II 308726).
Przeczytaj też: